Śledź nas na:



Teorie rozwoju zawodowego

TEORIA DONALDA SUPERA


Donald Super wyróżnił 5 stadiów:

1. Stadium wzrostu - od narodzin do 14-15 roku życia. Jest to okres charakteryzujący się rozwojem uzdolnień, postaw, zainteresowań i potrzeb. Kształtuje się wówczas obraz samego siebie.
2. Stadium eksploracji - między 15-24 rokiem życia. Charakteryzuje się fazą prób w trakcie, których wybór zawodu krystalizuje się, ulega zawężeniu, ale jeszcze nie finalizacji.
3. Stadium stabilizacji - między 25-44 rokiem życia. Jest to okres charakteryzujący się poszerzaniem i stabilizacją doświadczenia pracy.
4. Stadium podtrzymania - 45-64 rok życia. Charakteryzuje się stałym dążeniem do poprawy sytuacji zawodowej.
5. Stadium schyłku - po 65 roku życia. Zdominowane przez decyzje dotyczące urządzenia się na emeryturze.


Zadania rozwoju zawodowego:

1. Krystalizacja - między 14-18 r.ż. W tym okresie następuje rozwój procesów poznawczych pozwalających na formułowanie celów zawodowych, badanie uwarunkowań wyboru ról zawodowych, rozumienie własnych zainteresowań i wartości. Jest to okres tworzenia pierwszych planów zawodowych.
2. Specyfikacja - między 18-21 r. ż. Jest to okres przechodzenia od wstępnych preferencji zawodowych w kierunku konkretnych upodobań zawodowych.
3. Wdrażanie - 21-24 r.ż. Jest to okres gromadzenia i uzupełniania wykształcenia, a także okres wkraczania w realna rolę zawodową.
4. Stabilizacja - między 24-35 r.ż. Jest to okres potwierdzania wyboru określonej kariery zawodowej. Osiągana jest ona w trakcie uzyskiwania przez jednostkę poczucia bezpieczeństwa pozycji zawodowej.
5. Konsolidacja - powyżej 35 roku życia. Wówczas następują awanse. Kształtuje się starszeństwo a także w pełni charakterystyczne są znamiona pozycji zawodowej.


Ważne pojęcia związane z tą teorią to rola, czynniki sytuacyjne i czynniki osobiste. Decydują one o wyborze zawodu.
Rola - to kształtowanie procesu zawodowego odbywające się przez naśladownictwo, modelowanie i identyfikację, a źródłem jej są jednostki znaczące (rodzice, opiekunowie, nauczyciele).
Czynniki sytuacyjne - powiązane są z usytuowaniem ekonomiczno - społecznym rodziców, z przekonaniami religijnymi, atmosferą domową, postawami rodziców wobec dziecka, wobec jego dalszej nauki. A także z sytuacja ekonomiczna kraju i sytuacją międzynarodową.

Czynniki osobiste - zainteresowania, uzdolnienia, wartości i postawy. Donald Super uważa, że praca zawodowa stanowi główny czynnik kształtowania osobowości człowieka i dla większości ludzi stanowi centrum zainteresowań.

 



Zobacz także